रामचन्द्र रायमाझी
पाल्पा, जिल्लाको बगनासकाली गाउँपालिका–१ चिर्तुङधारामा विवाहको भोज खाएका एक सय ८० जना बिरामी परेका छन् । स्थानीय दानबहादुर गाहाको छोरीको बिहेमा भोज खाएका चिर्तुङ्गधारास्थित घोरबन्दका एक सय ३५ जना र प्यूूठानबाट जन्ती आएका ४५ जना गरी एक सय ८० जना विरामी भएका हुन् ।

शनिबार गाहाको छोरीको बिहे भोज खाएका घोरबन्दका गाउँले एकै चोटी बिरामी परेका हुन् । गाउँलेले भोजमा बटुक, पाडा (राँगो) को मासु, पुलाउ, आलु, गोभीको तरकारी, मेवाको अचार, आलु मुलाको अचार खाएका थिए । भोज आएका अधिकांसमा झाडापखालाको समस्या देखिएको गाउँपालिकाका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख मणिराम अधिकारीले बताए । उनका अनुसार अन्य व्यक्तिहरुमा सामन्य ज्वरो आउँने, टाउको दुख्ने, वाकवाकी लाग्ने, वान्ता हुने लगायतका समस्या देखिएको छ । शनिबार साझाँदेखि स्थानीयहरु बिरामी हुन थाले पनि आइतबार, सोमबार र मंगलबार मात्र उनीहरु उपचारका लागि अस्पताल पुुगेका थिए । अधिकांशलाई स्थानीय स्वास्थ्यचौकीबाट औषधि उपचार गरे पनि ठिक नभएपछि तानसेनस्थित युनाइटेड मिसन अस्पतालमा पुुर्‍याइएको थियो । कतिपयले आइतबार खप्न सकिन्छ कि भन्ने भए पनि सोमबार भने अधिकांश बिरामी आत्तिएर अस्पताल पुगेका हुन् । मिसन अस्पतालका अनुसार सोमबार २२ जना बिरामी उपचारका लागि आएका थिए । मंगलबार पुनः १२ जना बिरामी अस्पताल पुुगे ।

केही बिरामीहरु तानसेनका नीजिक क्लिनिकमा समेत पुुगे । मिसन अस्पतालमा पुुगेका ३४ जना बिरामी मध्ये पाँच जनालाई भर्ना लिएर उपचार गर्नु परेको छ । अस्पतालका प्रमुुख प्रशासकिय अधिकृत जीवन भट्टराईका अनुसार धेरै जसो बिरामी खतरामुक्त भएपछि घर पठाइएको हो । घरमा रहेका १ सय १ जना विरामीलाई भने गाउँपालिकाको स्वास्थ्य शाखा र जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयको स्वास्थ्यकर्मीको टोलीले उपचार र परामर्श दिएको छ । मंगलबार मिसन अस्पतालका डा. राजीव रावल सहितको स्वास्थ्यकर्मीले घर–घरमा पुगेर बिरामीहरुको चेक जाँच गरी आवश्यक औषधी दिइएको गाउँपालिकाका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख अधिकारीले एनजेडीलाई जानकारी दिए । उनका अनुसार बिहे भएको घरमा गएर भोज खाने प्रायः सबै बिरामी परेकाले समस्या आएको छ । ‘कतिपय घरमै सहेर, खटाएर पनि बसेका छन्,’ उनले भने, ‘घरका प्रायः सबैजसो बिरामी भएको अवस्था छ । कतिपयले सहनै नसक्ने भएपछि मात्र बिरामीहरु अस्पताल गएका हुन् ।’ के कारणले ‘फुड पोइजन’ भयो भन्ने अनुमानसमेत गर्न नसकेकिएको प्रमुख अधिकारीले बताए ।

उनले भने ‘पानी र भोजमा खाएका खाने कुराको नमूना संकलन गरी ल्याव टेस्टको लागि सम्बन्धित निकायमा पठाइएको र रिपोर्ट आएपछि मात्र बिरामी पर्नुको कारण पत्ता लाग्ने छ ।’ प्रारम्भीक अध्ययनमा पानीका कारण झाडापखाला भएको हुन सक्ने अधिकारीले बताए । बिरामीहरुलाई प्राथमिक उपचार गरी स्लाइन पानी चढाउने, जीवन जलका साथै आवश्यक औषधि वितरण गरिएको छ । बिरामीहरु मध्ये ३८ जना पुुरुष र ६३ जना महिला रहेका छन् । जसमा १८ वर्ष भन्दा मुनिका १७ जना, ५ वर्ष मुनिका १ जना, १८ वर्षका १७ जना र १८ वर्ष भन्दा माथिका ६६ जना रहेका छन् । बिहेमा झण्डै ४ सय निम्तालु आएको बुुझिएको छ । गाउँपालिका अध्यक्ष सरस्वती चिदी, उपाध्यक्ष हरिप्रसाद पाठक, वडाध्यक्ष शेरबहादुर चिदी लगायत जनप्रतिािधिहरु पनि बिरामीको अवस्था बारे बुझ्न घर–घरमा पुुगेका थिए । प्युठान नगरपालिका–६, गुरुङगाउँबाट जन्ती आएका थिए । जन्ती आएका एकै गाउँका ४५ जना पनि बिरामी परेका छन् । बेहुला बेहुलीसहित ४५ जना बिरामी भएका हुन् । प्युठान अस्पतालका अनुसार अहिले अधिकशको अवस्था समान्य रहेको छ ।