विष्णुप्रसाद घिमिरे (रासस)
तानसेन (पाल्पा),काठमाडौंका विकाश मर्हजन पाल्पाकोे तानसेनमा ओर्लिएपछि आकाशमा चङ्गा उडे जस्तै प्याराग्लाइडिङ देख्दा त्यसमा बसी सयर गर्न आकर्षित भए । चौथो पटक पाल्पा घुम्न आएका उनलाई यसपाली भने प्याराग्लाइडिङले तान्यो । ‘ऐतिहासिक तानसेन बजारलाई आकाशबाट हेर्दाको मजा नै बेग्लै हुँदो रैछ’, उनी भन्छन्, ‘चिसो मौसमलाई न्यानो बनाउन प्याराग्लाइडिङ राम्रो माध्यम बनेछ ।’ ढाका र करुवाले परिचय बनाएको पाल्पाको पहिचानमा अहिले साहसिक पर्यटनले पनि विस्तार गरेको छ । यहाँ सञ्चालित साहसिक जल यात्रा (र्याफ्टिङ), प्याराग्लाइडिङ र जीपलाईन जस्ता खेलका गतिविधिले पर्यटकलाई आर्कषित मात्र गरेको छैन्, जिल्लाको पर्यटन प्रर्वद्धनमा समेत थप टेवासमेत पुर्याएको छ ।
पहिलो पटक रानीमहल घुम्न आएका नेपालगञ्जका सुदीप पौडेलले कालीगण्डकी नदीमा र्याफ्टिङको आनन्द लिए । ‘पहिला त निकै डर लागेको थियो, पछि र्याफ्टिङ गर्दा आनन्द महसुस भयो’ उनी भन्छन्, ‘प्रकृतिसँग रमाउदै पानीमा डुबुल्की मार्न कालीगण्डकी राम्रो गन्तव्य रहेछ ।’ तानसेन नगरपालिकाबाट १३ किलोमिटर उत्तरतर्फ रहेको रानीमहल ढुङ्गा चट्टानमा अवस्थित छ । यसको आडमा बगेको कालीगण्डकी नदीमा साहसिक जल यात्रा सुरु गरिएपछि पर्यटकको आकर्षण बढेको हो । पर्यटनसँग सम्बन्धित काम गर्ने संस्था गेट अप पाल्पाका अनुसार यहाँ दैनिक पाँच सयभन्दा बढी आन्तरिक तथा वाÞय पर्यटक भ्रमण गर्दछन् । यहाँका एतिहासिक तानसेन वजार, रानीमहल, भैरव मन्दिर, ऋषिकेशव लगायत स्थान मुख्य गन्तव्य हुन् । रानीमहलमा मात्रै दैनिक दुईसय भन्दाबढी आन्तरिक तथा वाÞय पर्यटक भ्रमर्ण गर्दछन् भने दैनिक १५ देखि २० जनाले साहसिक जलयात्रा गर्दछन् । स्याङ्जाको बिर्घाकी १६ वर्षीया नितिसा पाण्डेले चार पटक रानीमहल भ्रमण गरेपनी साहसिक जलयात्रा भने गरेकी थिइनन् । उनी भन्छिन्, ‘मेरो घर नजिकै भएर पनि यहाँ (र्यफ्टिङ) सुविधा छ, भन्ने थाहा थिएन् ।’ चौथोपटक रानीमहल आउँदा अन्य साथीले जलयात्रा गरेको देखेर आफूले पनि जलयात्रा गर्न साहस गरेको उनी बताउँछिन् । तानसेनको बतासेडाँडाबाट प्रभास तालछेउ सम्म प्याराग्लाई सञ्चालन गरिएको छ ।एक पाइलट र एक यात्रु राखेर तानसेन बजार, श्रीनगरलगायत मनोरमस्थलका दृश्यावलोकन गराउने गरिएको तानसेन स्काईका सञ्चालक रुपम कक्षपतीले जानकारी दिए । यात्रुहरुको रोजाइ अनुसार २० देखि ४५ मिनेटसम्म आकाशमा उडाउने गरिएको उनको भनाइ थियोे । प्याराग्लाइडिङबाट सुन्दर फाँट र उत्तरी क्षेत्रका हिमशृङ्खलासमेत हेर्न सकिन्छ । प्याराग्लाइडिङका लागि असोज, कात्तिक, मंसिर, वैशाख र जेठ महिना उपयुक्त समय हो । पोखरा, स्याङ्जा, धरान, लतिपुर, काठमाडौँ लगायत क्षेत्रमा प्याराग्लाइडिङ हुँदै आएको छ । सामान्यतया एक हजार मिटरमाथिसम्म प्याराग्लाइडिङ उडान हुने गर्दछ । तानसेन बजारसँगै जोडिएको रिब्दीकोट गाउँपालिका–४ स्थित भैरवस्थानमा रहेको भैरव मन्दिरको आडैबाट सञ्चालित जीपलाईन यहाँ आउने पर्यटकहरुको अर्को गन्तव्य बनेको छ । पाँचसय मिटर दूरीको जीपलाईनमा डोरीमा झुण्डिदै साइकिलि· गर्न दैनिक १५ देखि २० जना पुग्ने गरेको त्यसका सञ्चालक देव पचभैया बताउँछन् । उक्त जीपलाईन पाल्पा दर्शन प्रालिले सञ्चालनमा ल्याएको हो । दक्षिण एसियाकै ठूलो त्रिशुलबाट परिचय बनाएको भैरव मन्दिरको दर्शनसँगै जीपलाईनको आनन्द लिन पर्यटकहरु आउने गरेका छन् । नेपालको भूगोल अनुसार पदयात्रा, पर्वतारोहण, कठिन ट्रयाकमा साइक्लिङ रेस, क्यानोनिङ, प्याराग्लाइडिङ, अल्ट्रालाइट, बञ्जी जम्प, रक क्लाइम्बिङ, हाइरोप्स, जिपफ्लायर्स, जंगल सफारी, स्काई ड्राइभिङ र स्किइड लगायतलाई साहसिक खेल मान्ने गरिएको छ । नेपाल सरकारले १९५३ मा सगरमाथा हिमाल आरोहणका लागि खुला गरेसँगै नेपालमा साहसिक पर्यटन सुरु भएको पाइन्छ ।
